This website uses cookies to enhance user experience.

By continuing to use this site, you agree to the use of cookies.

Crete Trials Monitoring - 4 December 2025

December 05, 2025 Against Criminalisation

Greek version below

---

Trial observers returned to the One-Member Appeals Court of Felonies of Eastern Crete in Herakleion to monitor hearings scheduled at 4/12/2025. When we last monitored this Court in September 2025, we explicitly noted, in comparison to Chania, a noticeably more procedurally punctual handling, and an effort to acknowledge the application of Article 3 asylum exemption, with the acquittal of four Sudanese defendants.

What we witnessed this time stands in stark and alarming contrast. Proceedings were characterised by a systematic disregard for procedure, an evident rush to “get through” the caselist, and a judicial attitude incompatible with neutrality, independence, and individualised justice. The Court rejected virtually every procedural objection, dismissed substantive claims, curtailed defence rights, and delivered one of the harshest sentences we’ve recorded: 1360 years incarceration.

Trial observers were present to assess compliance with Article 6 of the European Convention on Human Rights (ECHR) and relevant provisions of Greek criminal procedure. All defendants were charged under Article 25 of Law 5038/2023, relating to the unauthorised transport of third-country nationals, with aggravating circumstances such as acting for profit and endangerment of life. Sanctions under this provision include:

In addition, all defendants faced charges under Article 83 of Law 3386/2005 for unauthorised entry, which carries a minimum three-month custodial sentence and a fine of at least €1,500.

In total, observers monitored: 5 cases involving 10 defendants. All cases went to hearings, 1 got interrupted and 1 got postponed to call witnesses.

1. Legal Representation (Article 6(3)(b)–(c) ECHR)

Three defendants were represented by private/NGO-appointed lawyers; the rest relied on court-appointed lawyers. We are well aware of structural patterns reflected in the state-appointed defence system, with issues such as minimal time for accessing and reviewing the casefile and consulting with the defendant and lack of resources, with Court-appointed lawyers being frequently assigned the day before or the morning of the hearing. This time, one state-appointed lawyer received the case file just the previous day; the judge remarked that this constituted “plenty of time”, less than 24 hours to prepare for a felony carrying a multi-decade incarceration penalty. 

Such practice directly violates Article 6(3)(b) ECHR, which guarantees adequate time and facilities to prepare a defence, and Article 6(3)(c), which requires effective legal assistance.

2. Disregard for Procedural Objections

For the first time, we saw defence lawyers actively insisting on the importance of keeping in line with procedure regarding jurisdiction of the court, witnesses, and translation of essential Court documents, thus bringing forward multiple objections on procedural compliance Almost every objection, even those based on settled case law of the same court, was dismissed  without meaningful reasoning.

A. Lack of jurisdiction (international waters)

In two separate cases, defence lawyers argued that the alleged acts occurred outside Greek territorial waters, invoking prior decisions by the same court on identical cases. Greek criminal courts don’t have jurisdiction to adjudicate the case, since the act was committed in international waters. The defence lawyer in one case elaborated more, through caselaw, indicating that the fact that the boat was located outside Greek territorial waters cannot even suffice to establish an attempt to commit the act. The defence lawyers in the second case emphasized that the legal gap that occurs regarding lack of jurisdiction in international waters, shouldn’t be covered with assumed jurisdiction of the Herakleion Court. Both objections were summarily dismissed and the Court proceeded with the merits of the case, without any particular legal reasoning or engaging with the legal precedent.  

B. Non-translation of summons

Another objection that was raised by the defence lawyers regarded the absolute nullity of the proceedings, because the summons were not translated in a language understood by the defendants. Summons are classified as “essential documents” for the proceedings and must be translated. The Court’s solution was to order an oral translation in the open hearing, an unacceptable substitute that does not cure the invalidity. 

C. Failure to summon key witnesses

Another objection regarded reading pre-trial statements of absent witnesses, who were passengers on the boat, and Coast Guard officers who conducted the interrogation. The Court did not attempt to locate and summon the witnesses, under the pretext that their addresses are unknown. This was contested by the defence lawyers, who stated that the Court could easily locate the passengers and summon them to the hearing for cross-examination. In any case, the law permits the reading of the statements when the Public Prosecutor's Office exhausts all means to locate the witnesses- which was evidently not the case here. Under Greek law, failure to summon witnesses constitutes absolute procedural invalidity (Article 327 CCP). In that sense, the court must create the conditions for its exercise, meaning, it must make the witnesses available to the defendant in order to examine them. The Court dismissed this objection and just postponed the hearing of the case according to article 372 CCP, to locate and bring only the Hellenic Coastguard officers who conducted the interrogation of defendants, instead of all the absent witnesses. The defence lawyers further insisted that passenger witnesses should be summoned and cross-examined too, which the Court again rejected. This demonstrates a facade of legality used to accelerate convictions, not to establish truth. The use of these statements in forming a conviction violates fundamental procedural principles, including those of promptness and orality, as well as the principle of trial publicity (Article 329 CCP). 

D. Assessment of violations of Article 6

Despite the unusually persistent efforts of defence lawyers to compel the Court to adhere to basic fair-trial guarantees, almost every procedural objection was summarily dismissed, in a manner that reveals structural rather than incidental unfairness. The objections concerning jurisdiction were rejected without substantive reasoning, undermining Article 6(1) ECHR, which requires a tribunal to act impartially and provide reasoned decisions when determining its own competence. The objection regarding the lack of translation of the summons, an essential procedural document, was similarly dismissed, with the Court resorting to a superficial oral translation in open hearing. This practice directly violates Article 6(3)(e), which guarantees the right to receive translations of essential documents, and also compromises Article 6(3)(b), as a defendant cannot adequately prepare a defence when they were never properly notified of the charges. Equally serious was the Court’s refusal to summon passenger witnesses, despite known addresses, and its decision instead to read their pre-trial statements of the passengers and summon the Coast Guard witnesses. According to Articles 6(3).d ECHR and 14(3).e ICCPR, the right to cross-examination establishes the right of the accused to review all evidence against them in their presence at a public hearing, with a view to adversarial argument, before said accused can be convicted. Exceptions to this principle are possible but must not infringe the rights of the defendant, which, as a rule, require that the accused should be given an adequate and proper opportunity to challenge and question a witness who is testifying against them. The provisions of the ECHR, of the ICCPR, and of Law 2462/1997 Article 14(3).e, recognise the right of the accused to cross-examine the prosecution witnesses in court and in person as a fundamental right of defence and a constituent element of a fair trial. Taken together, the Court’s rejection of all objections constitutes a breach of Article 6 ECHR, eroding the principles of equality of arms, adversarial procedure, and reasoned judicial decision-making. What emerges is not a court applying the law, but a court actively reshaping procedure to guarantee conviction.

3. Disregard of asylum exemption

In one of the cases, the defendants, both Sudanese nationals, denied the charges, with the defence arguing that they had applied for asylum and therefore fell under Article 3(3) of Law 5038/2023, in line with Article 31 of the Geneva Convention, which explicitly exempts asylum seekers from criminalisation. The wife of one defendant testified as a witness, confirming that she had travelled with her husband on the same boat, both as transported persons, for the purpose of requesting asylum, a claim substantiated by the fact that she has since been granted refugee status in Greece. Defence lawyers also submitted information demonstrating the situation in Sudan, together with data showing a 100% asylum recognition rate for Sudanese applicants in Greece, and invoked recent judgments from the Single-Member Appeals Courts of the Aegean and Heraklion, which have acquitted defendants on the basis of the same legal exemption. Despite this plethora of evidence, the Court and the prosecution refused to apply the exemption, dismissed the defence claims without substantive reasoning, and proceeded to find both defendants guilty as charged, just without the aggravating circumstance of acting for profit. Still, they were convicted with incarceration penalties of 129 and 125 years, which amounts to 25 years time to serve. Such refusal to engage with binding legal protections and relevant case law constitutes a blatant disregard of both the letter and purpose of the asylum exemption, and reflects a troubling judicial bias incompatible with the duty to establish the truth and uphold fair trial guarantees, raising serious concerns regarding the Court’s impartiality, as safeguarded under Article 6 of the European Convention on Human Rights.

4. Evidentiary procedure

The evidentiary proceedings were characterised by a lack of individualised assessment, as defendants were repeatedly subjected to template questions during their apologies, with no attempt by the Court to examine their personal circumstances. Two witnesses were examined in the case of the Sudanese defendants: a Hellenic Coast Guard officer who located the boat and the wife of one of the defendants, who was on the boat with him and has already received asylum in Greece. Apart from the Coast Guard, the witness, as well as all defendants in all monitored cases, were asked the same narrow set of template questions (why they left, from where, and whether they drove the boat, who they paid to) while being rushed through their statements. This approach gave the impression that the Court sought to move quickly towards conviction, rather than meaningfully engage with the evidence presented. The uniformity and superficiality of questioning, together with the appearance of pre-determined outcomes, raises serious concerns under Article 6 ECHR regarding the requirement of an impartial tribunal and the right to a fair and effective defence.

5. Sentencing

Sentences imposed by the Court were exceptionally harsh and disproportionate. Defendants received penalties of 290 years (25 to serve), 1.360 years (25 to serve), 545 years (25 to serve), 125 years, and 129 years, even in cases where mitigating circumstances were recognised. All sentences amounted to life sentences, demonstrating a punitive approach disconnected from the defendants’ actual conduct and far exceeding what is necessary to meet the aims of criminal justice. The extremity of the proposed penalties also had a chilling effect on defendants’ procedural choices: in one case, a defendant who initially sought to enter a plea deal ultimately withdrew, likely due to the harshness of the sentence proposed by the prosecution. The imposition of excessive cumulative sentences, combined with the almost automatic application of the life sentence, underscores a sentencing practice that is neither individualised nor proportionate, raising serious concerns under Article 6(1) ECHR, which requires courts to conduct a genuine and balanced evaluation of each defendant’s circumstances.

6. Recommendations

The proceedings observed in Heraklion reveal a striking pattern of structural violations of Article 6 ECHR. Collectively, these deficiencies undermine the fairness, impartiality, and reliability of the judicial process and call into question whether convictions delivered under such conditions can stand. 

For yet another time, we are compelled to underline principles that should be treated as a given: people seeking safety must not be criminalised. 

We call on judicial authorities to:

1. Safeguard the right to effective legal representation by ensuring timely appointment of defence counsel, adequate preparation time, and meaningful participation at all stages of the proceedings, as required under Article 6(3)(b)–(c) ECHR.

2. Ensure strict respect for the presumption of innocence, ceasing practices that imply or assume guilt. 

3. Protect the impartiality of the tribunal.

4. Conduct individualised and evidence-based assessments

5. Reform sentencing practices to ensure proportionality, genuine consideration of mitigating factors, and avoidance of excessive or symbolic penalties that bear no relation to the facts of the case.

6. Ensure full compliance with procedural safeguards during evidentiary objections

The presence of independent trial observers, media, and solidarity people is crucial to uphold procedural fairness and accountability in the context of increasingly systemic prosecutions targeting people on the move.

---

παρατηρητές δικών του Border Violence Monitoring Network επέστρεψαν στο Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Ανατολικής Κρήτης στο Ηράκλειο για να παρακολουθήσουν τις προγραμματισμένες ακροάσεις της 4/12/2025. Κατά την τελευταία μας παρακολούθηση του Δικαστηρίου αυτού, τον Σεπτέμβριο του 2025, είχαμε καταγράψει, σε σύγκριση με τα Χανιά, μια εμφανώς πιο συνεπή τήρηση της διαδικασίας, καθώς και μια προσπάθεια αναγνώρισης της εφαρμογής του άρθρου  3- εξαίρεσης από ποινικοποίηση των αιτούντων άσυλο, με την αθώωση τεσσάρων Σουδανών κατηγορουμένων.

Αυτό που παρατηρήσαμε αυτή τη φορά βρίσκεται σε απόλυτη και ανησυχητική αντίθεση. Οι διαδικασίες χαρακτηρίστηκαν από συστηματική παραβίαση της διαδικασίας, εμφανή βιασύνη για «διεκπεραίωση» του πινακίου και μια δικαστική στάση ασύμβατη με την ουδετερότητα, την ανεξαρτησία και την εξατομικευμένη αξιολόγηση κάθε υπόθεσης. Το Δικαστήριο απέρριψε σχεδόν κάθε διαδικαστική ένσταση, αγνόησε ουσιαστικά επιχειρήματα, περιόρισε τα δικαιώματα της υπεράσπισης και επέβαλε μία από τις σκληρότερες ποινές που έχουμε καταγράψει: 1360 χρόνια κάθειρξης.

Οι παρατηρητές ήταν παρόντες για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τις σχετικές διατάξεις του ελληνικού ποινικού κώδικα. Όλοι οι κατηγορούμενοι διώκονταν κατ’ άρθρο 25 του Ν. 5038/2023 για μη εξουσιοδοτημένη μεταφορά υπηκόων τρίτων χωρών, με επιβαρυντικές περιστάσεις όπως δράση για κέρδος και θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή. Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν:

Επιπλέον, όλοι οι κατηγορούμενοι αντιμετώπιζαν κατηγορίες κατ’ άρθρο 83 του Ν. 3386/2005 για μη εξουσιοδοτημένη είσοδο, με ελάχιστη ποινή φυλάκισης τριών μηνών και πρόστιμο τουλάχιστον 1.500€. Συνολικά, οι παρατηρητές παρακολούθησαν 5 υποθέσεις με 10 κατηγορούμενους. Όλες οι υποθέσεις προχώρησαν σε ακροάσεις, μία διακόπηκε και μία αναβλήθηκε για την κλήση μαρτύρων.

1. Νομική εκπροσώπηση (άρθρο 6(3)(β)–(γ) ΕΣΔΑ)

Τρεις κατηγορούμενοι εκπροσωπήθηκαν από ιδιωτικούς ή δικηγόρους ΜΚΟ, ενώ οι υπόλοιποι από αυτεπάγγελτα διορισμένους δικηγόρους. Οι παρατηρητές επιβεβαιώνουν τα συστημικά προβλήματα του αυτεπάγγελτου διορισμού, όπως ο ελάχιστος χρόνος για μελέτη της δικογραφίας και συμβουλευτική με τον κατηγορούμενο, καθώς και η έλλειψη πόρων. Στην παρούσα ακρόαση, ένας διορισμένος δικηγόρος παρέλαβε τη δικογραφία μόλις την προηγούμενη ημέρα· η δικαστής σχολίασε ότι αυτό αποτελεί «επαρκή χρόνο», ενώ επρόκειτο για λιγότερο από 24 ώρες προετοιμασίας για κακουργήματα που φέρουν πολυετείς ποινές.

Αυτή η πρακτική παραβιάζει ευθέως το άρθρο 6(3)(β) ΕΣΔΑ, που διασφαλίζει επαρκή χρόνο και μέσα για την προετοιμασία της υπεράσπισης, καθώς και το άρθρο 6(3)(γ), που απαιτεί αποτελεσματική νομική συνδρομή.

2. Παραβίαση διαδικαστικών ενστάσεων

Παρά τις επίμονες προσπάθειες των δικηγόρων υπεράσπισης να επιμείνουν στην τήρηση των βασικών εγγυήσεων δίκαιης δίκης, σχεδόν κάθε ένσταση απορρίφθηκε χωρίς ουσιαστική αιτιολόγηση. Αυτό περιλάμβανε ενστάσεις σχετικά με τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, τη μετάφραση εγγράφων και την κλήση μαρτύρων.

Η απορριπτική στάση του Δικαστηρίου συνιστά συστηματική παραβίαση του άρθρου 6 ΕΣΔΑ, πλήττοντας την αρχή της ισότητας των όπλων, τη διασφάλιση της αντιπαραθετικής διαδικασίας και την υποχρέωση αιτιολογημένης απόφασης.

3. Αγνόηση εξαίρεσης ασύλου

Σε μία υπόθεση, οι δύο Σουδανοί κατηγορούμενοι αρνήθηκαν τις κατηγορίες. Η υπεράσπιση υποστήριξε ότι είχαν αιτηθεί άσυλο και υπάγονταν στο άρθρο 3(3) του Ν. 5038/2023, σύμφωνα με το άρθρο 31 της Σύμβασης της Γενεύης, που παρέχει εξαίρεση από ποινικοποίηση. Η σύζυγος ενός κατηγορούμενου κατέθεσε, επιβεβαιώνοντας ότι ταξίδεψε με τον σύζυγό της για σκοπό την αίτηση ασύλου, και ήδη της έχει χορηγηθεί καθεστώς πρόσφυγα στην Ελλάδα. Παρά τα στοιχεία και την προσκόμιση σχετικής νομολογίας από τα Μονομελή Εφετεία του Αιγαίου και του Ηρακλείου, το Δικαστήριο και η Εισαγγελία αρνήθηκαν να εφαρμόσουν την εξαίρεση και καταδίκασαν τους κατηγορούμενους σε 129 και 125 χρόνια κάθειρξης (25 έτη προς έκτιση). Αυτή η άρνηση να εφαρμοστεί η εξαίρεση ασύλου, παρά τα σαφή αποδεικτικά στοιχεία και τη σχετική νομολογία, καταδεικνύει δικαστική μεροληψία και έλλειψη ουδετερότητας, παραβιάζοντας τα άρθρα 6(1) ΕΣΔΑ σχετικά με την ανεξαρτησία και την αντικειμενικότητα του Δικαστηρίου.

4. Αποδεικτική διαδικασία

Η αποδεικτική διαδικασία χαρακτηρίστηκε από έλλειψη εξατομικευμένης εκτίμησης, καθώς οι κατηγορούμενοι υποβλήθηκαν σε τυποποιημένες ερωτήσεις κατά την απολογία τους, χωρίς καμία προσπάθεια εξέτασης των προσωπικών περιστάσεων. Δύο μάρτυρες εξετάστηκαν σε μία υπόθεση: ένας αξιωματικός του Λιμενικού Σώματος και η σύζυγος ενός κατηγορούμενου, ήδη δικαιωμένη σε άσυλο. Οι ερωτήσεις ήταν οι ίδιες για όλους τους μάρτυρες και κατηγορουμένους (γιατί έφυγαν, από πού, αν οδήγησαν το σκάφος, σε ποιους πλήρωσαν), με εμφανή βιασύνη για ολοκλήρωση των καταθέσεων, δίνοντας την εντύπωση προαποφασισμένων καταδικών. Αυτή η πρακτική παραβιάζει τις εγγυήσεις του άρθρου 6 ΕΣΔΑ για δίκαιη διαδικασία, αμερόληπτο δικαστήριο και ουσιαστική υπεράσπιση.

5. Επιβολή ποινών

Οι ποινές που επιβλήθηκαν ήταν εξαιρετικά αυστηρές και δυσανάλογες: καθείρξεις για 290 χρόνια (25 προς έκτιση), 1.360 χρόνια (25 προς έκτιση), 545 χρόνια (25 προς έκτιση), 125 χρόνια και 129 χρόνια (25 προς έκτιση). Παρά την αναγνώριση ελαφρυντικών περιστάσεων σε κάποιες υποθέσεις, όλες οι ποινές ήταν μακροχρόνιες και αποδεικνύουν τιμωρητική στάση, αποκομμένη από την πραγματική συμπεριφορά των κατηγορουμένων. Η συστηματική επιβολή υπερβολικών ποινών συνιστά παραβίαση του άρθρου 6(1) ΕΣΔΑ, το οποίο απαιτεί πραγματική και ισορροπημένη αξιολόγηση των περιστάσεων κάθε κατηγορουμένου.

6. Συστάσεις

Οι παρατηρήσεις στο Ηράκλειο αποκαλύπτουν ένα σοβαρό μοτίβο δομικών παραβιάσεων του άρθρου 6 ΕΣΔΑ, που υπονομεύουν τη δίκαιη, αμερόληπτη και αξιόπιστη λειτουργία της δικαιοσύνης. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι καταδίκες που εκδίδονται τίθενται υπό αμφισβήτηση.

Υπογραμμίζουμε για ακόμη μία φορά τις βασικές αρχές που πρέπει να θεωρούνται αυτονόητες: η αναζήτηση ασφάλειας δεν πρέπει να ποινικοποιείται. Καλούμε τις δικαστικές αρχές να:

1. Διασφαλίσουν το δικαίωμα σε αποτελεσματική νομική εκπροσώπηση, με έγκαιρο διορισμό δικηγόρων, επαρκή χρόνο προετοιμασίας και ουσιαστική συμμετοχή σε όλα τα στάδια, όπως απαιτείται από τα άρθρα 6(3)(β)–(γ) ΕΣΔΑ.

2. Τηρούν αυστηρά την αρχή της αθωότητας, αποφεύγοντας πρακτικές που υπονοούν ή προϋποθέτουν ενοχή.

3. Προστατεύσουν την αμεροληψία του Δικαστηρίου.

4. Διεξάγουν εξατομικευμένη και ουσιαστική αξιολόγηση κάθε υπόθεσης.

5. Αναμορφώσουν τις πρακτικές επιβολής ποινών ώστε να διασφαλίζεται η αναλογικότητα και η πραγματική εκτίμηση ελαφρυντικών παραγόντων.

6. Εξασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση με τις διαδικαστικές εγγυήσεις κατά την εξέταση αποδεικτικών στοιχείων και τις ενστάσεις της υπεράσπισης.

Η παρουσία ανεξάρτητων παρατηρητών, μέσων ενημέρωσης και αλληλέγγυων ομάδων είναι καθοριστική για τη διασφάλιση της δίκαιης διαδικασίας και της λογοδοσίας, ειδικά εν μέσω ολοένα συστημικών διώξεων κατά ανθρώπων εν κινήσει.

Τονίζουμε εκ νέου ότι κανείς δεν πρέπει να ποινικοποιείται για την αναζήτηση ασφάλειας, και η θέση του BVMN παραμένει σαφής: η ποινικοποίηση ανθρώπων εν κινήσει συνιστά συστηματική παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.